Aarde en Zon

 

Aarde en Zonnestraling

Over Zonnevlekken en Zonne-uitbarstingen en Noorderlicht (Aurora Borealis)

De invloed van de zon op het aardmagnetisch veld is enorm maar niet altijd merkbaar. Circa elke 11 jaar treedt een zonnevlekken maximum op. De zonne-uitbarstingen ofwel solar flares hebben invloed op het aardmagnetischveld. Opzich merken we hiervan niet zoveel. Soms zien we in de winter aan de noordelijke horizon een groenig bewegend licht  Noorderlicht.  Radiosignalen worden door dit natuurfenomeen ernstig beïnvloed. GPS navigatie, mobiele-telefonie, maar ook luchtvaart radiocommunicatie kan gestoord worden. Als radiozendamateur biedt dit anderzijds veel mogelijkheden om radio verbindingen te maken. Tijdens zonnevlekken maxima is de reikwijdte op sommige frequenties veel groter.

De  Zon

De zon vormt het centrum van ons zonnestelsel (melkwegstelsel). 400px-Solar_sysDe zon heeft een diameter van 1.392.000 Km op 149.600.000Km van de aarde. De zon bestaat voor 91% uit waterstof en 9% van zijn massa is Helium. De zon geeft licht en warmte. De oppervlakte temperatuur is ongeveer 5800 Kelvin (Kelvin is 273,15oC) de kern is 15,5 miljoen Kelvin.

Zonnevlekken Het oppervalk van de zon vertoont regelmatig donkere vlekken, de zogenaamde zonnevlekken. Zonnevlekken hangen samen met koeSun920607ler plekken op de zon. Hun aantal varieert en is een maat voor zonneactiviteit. Hoe meer zonnevlekken hoe actiever de zon. Gemiddeld om de elf jaar maakt de zon een actieve periode door. Het laatste zonnevlekken maximum was in 2001. Het zonnevlekken maximum ontstaat doordat de magnetische polen wisselen. Omstreeks 2012 zullen de polen wederom wisselen. In een cyclus van 11 jaren gebeurt deze poolverschuiving.  In onderstaande grafiek (bron: NASA) is het maximum van 2001 zichtbaar en is het verwachtte maximum van 2012 voorspeld. Een zonnevlek wordt op het oppervlak van de zon ervaren als een donkere vlek maar is in het centrum van de vlek nog zeker 5000 keer zo helder als de volle maan. Kleine vlekken (poriën) ontstaan in een paar minuten en duren hooguit enkele uren, terwijl grote zonnevlekken tot wel enige maanden zichtbaar zijn. Zonnevlekkpred-sunspotsen hebben een lagere temperatuur dan hun omgeving. De grootte van zonnevlekken  wordt  in  klassen  van A tot J ingedeeld.   Hierbij is de klasse A de kleinste de zgn. poriën die slechts enkele uren zichtbaar zijn en H en J vlekken die soms tot maanden zichtbaar zijn. Zonnevlekken zijn met het oog waarneembaar echter is erg risicovol. De grote licht intensiteit zal tot oogbeschadiging leiden. Zelfs een zonnebril biedt te weinig bescherming. Het beeld van de zon is met een telescoop op een scherm te projecteren. Zonnevlekken zijn met het oog waarneembaar echter is erg risicovol. De grote licht intensiteit zal tot oogbeschadiging leiden. Zelfs een zonnebril biedt te weinig bescherming. Het beeld van de zon is met een telescoop op een scherm te projecteren.

Invloed van zonnevlekken solar-flare solarflare105a untitledEen actieve zon produceert korte explosies van energie waarbij geladen deeltjes vrijkomen die de ruimte in geslingerd worden. Deze geladen deeltjes belanden in de aardse atmosfeer en hebben zo invloed op de aardse atmosfeer. De vraag is of dit klimatologische merkbaar is. Feit is dat poollicht (aurora) ontstaat ten gevolge van de energie-uitbarstingen op de zon. Eveneens staat vast dat potvissen tijdens een korte verhoogde concentratie van zonnevlekken vaker aanspoelen. Waaruit kan worden opgemaakt dat het geo-magnetisch veld van de aarde tijdelijk veranderd. Potvissen raken gedesoriënteerd. Klimatologisch schijnt de invloed tijdens  zonnevlekken cycli erg klein, maximaal 0,33oC en in geen verhouding staat tot het effect van broeikasgassen op het klimaat.

Poollicht Het poollicht hangt samen met uitbarstingen op de zon, waarbij grote green_archoeveelheden geladen deeltjes het heelal in geslingerd worden. Het aardmagnetisch veld zorgt ervoor dat de deeltjesstorm in de omgeving van de aarde wordt afgebogen EW__Noordpool,_magnetische_noordpool,_aardmagnetisch_velden in de buurt van de polen en met verhoogde snelheid de atmosfeer binnendringt. De van de zon afkomstige deeltjes bevatten veel energie, die in de bovenste kilometers van de atmosfeer door botsingen wordt overgedragen op zuurstof en stikstofatomen. Die energie komt uiteindelijk weer vrij en wordt op 80 tot 1000 kilometer hoogte uitgestraald in de vorm van het kleurrijke poollicht. Noorderlicht is rond de polen goed zichtbaar. In de periode van zonnevlek maxima is dit tot in Nederland zelfs zichtbaar. Boven de poolcirkel is dit regelmatig te zien. Ik heb zelf nog geen noorderlicht mogen aanschouwen. Ik weet dat er in het noorden van Nederland al meerdere keren noorderlicht is gezien. Poollicht wordt Aurora genoemd. Aurora Boralis rond de noordpool of wel noorderlicht en Aurora Australis rond de zuidpool. Zonnevlekken en energie-uitbarstingen komen na het ontstaan na circa 48 uur de aarde. In de ionosfeer komende geladen deeltjes in botsing met atomen in de aardse atmosfeer. De geïoniseerde wolken vormen naast zichtbaar poollicht een soort onzichtbaar reflectiescherm.  Hoe sterker de ionisatie hoe verder zuidwaarts dit zich dit afspeelt.


green_violet_arc aurora_img_2005254 Auroral_oval aurora_from_shuttle